Hoogbegaafd, een ‘Einstein’ of toch niet?

Hoogbegaafden, dat zijn ‘Einsteins’. Althans, dat is hoe ik er vroeger over dacht. Het typisch maatschappelijke beeld bij uitzonderlijk intelligente kinderen die overal antwoorden op weten.
En ja, dit kan voorkomen, maar er zijn ook vele ‘onzichtbare’ hoogbegaafden. Deze mensen komen er pas op volwassen of zelfs op senioren leeftijd achter. Dit kan veel effect hebben op je leven. Binnen Solevita begeleid ik deze mensen. Om zichzelf (terug) te vinden en hun kwetsbaarheden en talenten te ontdekken en te omarmen.

Hoogbegaafd, wat is dat?

Ongeveer 430.000 (2,3%) Nederlanders zijn hoogbegaafd. In België spreken ze van één op de 30 kinderen (Kieboom). Hoogbegaafdheid is voor een groot deel erfelijk. Regelmatig blijkt dat één of meerdere familieleden ook hoogbegaafd zijn. Maar dit is niet altijd zo.

Hoogbegaafdheid wordt vaak verward met hoog intelligent zijn. Een hoge intelligentie (IQ 130+) is een belangrijk onderdeel van hoogbegaafdheid. Maar niet iedereen met een hoge intelligentie is ook per definitie hoogbegaafd. Voor hoogbegaafdheid zijn meer ‘zijn’ eigenschappen nodig. Zo zijn hoogbegaafden naast intelligent vaak hooggevoelig, kritisch, leergierig, perfectionistisch, nieuwsgierig, snel, veelzijdig, autonoom, gedreven, creatief en hebben zij een hoog rechtvaardigheidsgevoel. Zij kunnen snel schakelen tussen verschillende onderwerpen. Door deze helikopterview kunnen zij snel linken leggen en creatieve oplossingen bedenken.

IQ en hoogbegaafdheid

Hoogbegaafdheid wordt officieel vastgesteld door middel van een IQ test. IQ staat voor intelligentiequotiënt. Bij een IQ test kunnen cognitieve vaardigheden van een persoon gemeten worden. Een IQ-test kan een hoge intelligentie bevestigen, maar een score onder de 130 sluit hoge intelligentie niet definitief uit. De score is als het ware de ‘onder score’. Het kan alleen maar gelijk of hoger zijn.

Een test is namelijk een momentopname. Factoren als faalangst, concentratieproblemen, verveling of vermoeidheid kunnen de score beïnvloeden. Een IQ test kan hierdoor niet voor iedereen de juiste methode zijn om hoogbegaafdheid vast te stellen. Het kan zelfs bepaalde gedachten bevestigen (‘ik ben dom’, ‘niet goed genoeg’). Soms kan het daarom beter zijn om geen IQ test uit te voeren. Dit kan overlegd worden met een BIG-geregistreerde psycholoog, psychiater of deskundig orthopedagoog. Zij zijn bevoegd om een IQ test af te nemen. Als coach mag ik geen IQ-test afnemen. Ik heb echter geen ‘diagnose’ nodig om je te kunnen begeleiden. Ik vind het prettig om zonder ‘stickers’ en ‘labels’ te werken.

Einstein, een succesvolle hoogbegaafde?

Bij de naam Einstein denkt men gelijk aan een genie waarbij leren makkelijk ging. Maar was hij als hoogbegaafde wel succesvol op school? Vele hoogbegaafden en ook niet-hoogbegaafden hebben moeite met het huidige educatiesysteem. Het huidige systeem is veelal gebaseerd op prestatie en bottum-up leren. Zo wordt de lesstof stap voor stap opgebouwd en uiteindelijk getoetst. Hoogbegaafden leren liever vanuit intrinsieke en authentieke motivatie. Een onderwerp dat zij daadwerkelijk interessant vinden en niet omdat het voor een toets moet. Daarnaast motiveert topdown leren: eerst het overzicht zien en het doel weten. Hoogbegaafden willen onderzoek doen, verbanden kunnen leggen, conclusies kunnen trekken, discussiëren en dieper en abstracter denken.

Door onderstaande quote kan je lezen dat Einstein helemaal niet uitblonk op school.

Kenmerken en valkuilen van hoogbegaafdheid

Hoogbegaafdheid kent vele kenmerken en valkuilen.
Zie hieronder een aantal kenmerken en valkuilen die bij hoogbegaafden van toepassing kunnen zijn. Houd er rekening mee dat iedereen uniek is en niet alle kenmerken herkenbaar dienen te zijn. Niet iedere hoogbegaafde weet bijvoorbeeld veel van taal, rekenen of natuurkunde.

Kenmerken en valkuilen:

• Aanpassingsgedrag vertonen (niet geheel jezelf kunnen of durven zijn).
• Is of werd gepest (vele hoogbegaafden zijn of worden gepest).
• Burn-out (uitgeput – overprikkeld) of andere gezondheidsproblemen.
• Bore-out (verveling- onderprikkeld)
• Veel en snel praten.
• Leergierig en veelzijdig. Herkenbaar aan vele baantjes, hobby’s en het wisselen hierin.
• Nieuwsgierigheid, vele verschillende interesses.
• Veel behoefte aan vrijheid, afwisseling en autonomie.
• Een sterk rechtvaardigheidsgevoel en kritisch zijn. (Snel conflicten met autoriteiten).
• Een creatief denkvermogen en vele ideeën.
• Meervoudig intelligent.
  Bijv. cognitief, muzikaal, creatief, taalvaardig, rekenvaardig, naturalistisch, lichamelijk, sociaal-emotioneel etc.
• De lat hoog leggen voor jezelf en je omgeving – perfectionistisch.
• Een negatief zelfbeeld, onzekerheid en/of faalangst.
• Hoge intelligentie (IQ +130), hoge emotionele intelligentie (EQ) en een hoge spirituele intelligentie (SQ).
• Zich ‘anders’ voelen. Dit kan een gevoel van eenzaamheid of depressiviteit geven.
• Hoog verantwoordelijkheidsgevoel. Zetten anderen op nummer één en hebben moeite met om hulp vragen.
• Snel. Zien snel oplossingen en lopen regelmatig (denk)stappen voor.
• Hoogsensitief (HSP). Raken snel overprikkeld door geluiden, lichten, geuren, gevoelens of energieën.
• Houden van diepgaande gesprekken.
  Oppervlakkige gesprekken, zoals op verjaardagen hebben zij vaak moeite mee.
• Moeite met keuzes maken, focus, plannen en dingen afmaken (uitstelgedrag).
• Ontwikkelingsvoorsprong. Kan bij hoogbegaafde kinderen opgemerkt worden, maar niet bij iedereen (bijv. een kind dat pas gaat lopen als hij/zij het ‘zeker’ denkt te kunnen).
• ‘Te’ zijn. Te gevoelig, te druk, te enthousiast, te snel, te fantasierijk, te perfectionistisch, te lastig, te kritisch etc. 

Coaching voor (vermoedelijk) hoogbegaafden

Angela werkt als holistisch gezondheids- en levenscoach. Gespecialiseerd in gezondheidsproblemen, hooggevoeligheid en hoogbegaafdheid.
Twijfel je of je misschien hooggevoelig en/of hoogbegaafd bent? Bij Angela heb je geen diagnose nodig. Zij kijkt naar jou als persoon. Samen met jou gaat zij op zoek naar je kwaliteiten en valkuilen waardoor je talenten leert gebruiken, kwetsbaarheden leert omarmen en je eigen regie versterkt. Dit alles draagt bij aan een gelukkig en gezond leven!

Dit onderwerp bespreken? Vraag een gratis kennismakingsgesprek aan!

Nieuwsgierig naar een deel van mijn verhaal? Lees het hier.